کمپ های ترک اعتیاد؛ جهنم جدید یا راه حل درمان

به گزارش تینارمراکز ترک اعتیاد که قرار بود نجات بخش بیماران باشند حالا خود به کانونی از تخلفات سوءاستفاده ها و حتی خشونت تبدیل شده اند. آتش سوزی ها درمان های غیراصولی رفتارهای تحقیرآمیز با معتادان و فروش داروهای ترک اعتیاد در بازار سیاه تنها گوشه ای از مشکلات این مراکز است. آیا کمپ ها واقعاً می توانند در درمان اعتیاد موفق باشند یا تنها به فضایی برای آرامش خانواده ها تبدیل شده اند؟

 از بی تدبیری تا تخلفات جدی

رکنا در خبری نوشت:امیر رهبر فعال رسانه ای به بررسی وضعیت کمپ های ترک اعتیاد پرداخت و از مشکلات جدی این مراکز گفت.

اعتیاد چیست؟

اعتیاد به فردی اطلاق می شود که به مصرف مداوم یک ماده خاص یا انجام رفتارهای خاص وابسته شده و قادر به ترک آن نیست. این فرد حتی با آگاهی از عوارض جانبی شدید نمی تواند از آن رفتار یا ماده دست بکشد. به عنوان مثال فردی که شبانه مقدار زیادی الکل می نوشد و تبعات آن را به جان می خرد دچار اعتیاد است.

فرق اعتیاد و سوء مصرف مواد

سوء مصرف مواد مخدر به مصرف بیش از اندازه یا دوز بالای یک ماده گفته می شود که می تواند به سلامت فرد و موقعیت اجتماعی او آسیب برساند. با این حال همه کسانی که سوء مصرف دارند به معنای واقعی کلمه معتاد نیستند. این تمایز در درمان و برخورد با افراد بسیار مهم است.

چرا خانواده ها نگران هستند؟

افزایش اعتیاد در سال های اخیر باعث رشد تعداد کمپ های ترک اعتیاد در کشور شده است. اما گزارش های نگران کننده از این مراکز موجب شده تا خانواده ها از کیفیت درمان و برخوردها در این کمپ ها ابراز نگرانی کنند. این نگرانی ها به ویژه از آنجا آغاز می شود که برخی مراکز در حال جایگزینی درمان های غیراصولی با شیوه های قدیمی و ناکارآمد هستند. به عنوان مثال برخی از این مراکز مواد مخدر دیگری مانند تریاک را به جای مواد مخدر اصلی به معتادین می دهند که باعث آسیب های اجتماعی و خطرات سلامت می شود.

کمپ های ترک اعتیاد: با مجوز یا بدون مجوز؟

کمپ ها از نظر قانونی و سطح خدمات متفاوتند. کمپ های دارای مجوز رسمی از سازمان بهزیستی با کادر پزشکی مجاز روش های درمانی شفاف و امکانات به روز عمل می کنند. در مقابل کمپ های بدون مجوز فاقد نظارت و استانداردهای لازم هستند و بیشتر به روش های غیراصولی برای درمان معتادین متوسل می شوند. این مراکز نه تنها هیچ مسئولیتی در قبال عوارض درمانی ندارند بلکه بسیاری از آنها در صورت بروز مشکلات جدی از پذیرش مسئولیت طفره می روند.

کمپ ها یا کلینیک ها؟

کمپ های ترک اعتیاد با کلینیک های درمانی تفاوت های زیادی دارند. در حالی که کلینیک ها دارای امکانات بیشتر و هزینه های درمانی بالاتر هستند کمپ ها به طور معمول محیط های ساده تر و کادر تخصصی محدودتری دارند. نکته مهم این است که در هر دو مرکز نقش خانواده در فرآیند درمان بسیار مهم است و حمایت های عاطفی می تواند تأثیر زیادی بر موفقیت درمان داشته باشد.

کمپ های ترک اعتیاد اجباری: چرا و چگونه؟

کمپ های ترک اعتیاد اجباری به مراکزی گفته می شود که برای افراد مبتلا به اعتیاد که قادر به ترک خود به خودی نیستند اقدام به درمان اجباری می کنند. این کمپ ها شامل برنامه های سم زدایی مشاوره روانشناسی و آموزش های توان بخشی هستند. ورود به این کمپ ها معمولاً از طریق تصمیمات خانواده حکم قضائی یا توصیه پزشکان صورت می گیرد.

آیا معتادان در کمپ ها آرامش دارند؟

امیر رهبر در این باره می گوید: “اگر فرد معتاد بدون میل خود وارد کمپ شود احتمال فرار و مقاومت در برابر درمان طبیعی است. در چنین شرایطی رفتارهای خشونت آمیز و برخوردهای غیرانسانی می تواند به تشدید مشکل منجر شود. نگهداری افراد در کمپ ها باید با دقت و با رعایت اصول انسانی صورت گیرد نه اینکه تنها به عنوان یک راه حل موقتی برای آرامش خانواده ها به شمار آید.”

وضعیت زنان در کمپ های ترک اعتیاد

شیوع اعتیاد در میان زنان به ویژه با توجه به آسیب پذیری بیشتری که در برابر این معضل دارند روندی نگران کننده است. زنان پس از ترک اعتیاد به دلیل فشارهای اجتماعی و فیزیکی ممکن است سریع تر از مردان به سمت اعتیاد بازگردند. در برخی کمپ ها خدمات آموزشی و شغل یابی برای زنان در نظر گرفته می شود تا به آن ها در بازگشت به جامعه کمک کند.

تخلفات و خطرات ناشی از سوءاستفاده ها در مراکز ترک اعتیاد

امیر رهبر تأکید می کند که بسیاری از تخلفات در کمپ ها به رفتارهای غیرانسانی و استفاده از روش های درمانی غیر اصولی مربوط می شود. متأسفانه در برخی از مراکز مسئولین این مراکز رفتارهای تحقیرآمیز و خشونت آمیز با معتادین دارند که نه تنها باعث تشدید بحران اعتیاد در فرد می شود بلکه انگیزه ترک را نیز از بین می برد.

“متادون”: رمز تخلفات در برخی مراکز ترک اعتیاد

در کنار کمپ ها کلینیک های MMT (ترکیب متادون) به درمان اعتیاد به مواد مخدر می پردازند. اما این مراکز نیز با مشکلات زیادی روبه رو هستند. اجاره پروانه های درمانی به افراد غیرپزشک و سوءاستفاده از داروهای ترک اعتیاد برای فروش در بازار سیاه نگرانی های جدی را به وجود آورده است. این مراکز نه تنها به درمان معتادین کمک نمی کنند بلکه به گسترش بازار سیاه و افزایش خطرات برای سلامت عمومی منجر می شوند.

نگهداری معتادان پرخطر در کنار معتادان بی خطر

امیر رهبر در پایان اشاره می کند که یکی دیگر از مشکلات اساسی در کمپ ها عدم تفکیک صحیح معتادان پرخطر از معتادان بی خطر است. این عدم تفکیک نه تنها باعث افزایش آسیب های اجتماعی می شود بلکه باعث گسترش اعتیاد در آینده نیز می شود. “مجزاسازی باید بر اساس بررسی های دقیق روان شناسی انجام گیرد و نه بر اساس فرضیات بی اساس.”

کمپ های ترک اعتیاد همچنان با چالش های فراوانی روبه رو هستند و این مشکلات تنها با نظارت دقیق و اصلاح روش های درمانی می تواند بهبود یابد.

۲۳۳۲۱۷