موزه رضا عباسی

در قلب پایتخت ایران تهران گنجینه ای ارزشمند از هنر و تاریخ این سرزمین کهن جای گرفته است؛ موزه ای که نه تنها نمایشگاهی از آثار باستانی و هنری است بلکه پلی است میان گذشته پرشکوه و حال. اگر به دنبال درکی عمیق تر از سیر تحولات هنری و تمدنی ایران از هزاره ها پیش از میلاد تا دوران معاصر هستید موزه رضا عباسی مقصدی است که شما را به سفری شگفت انگیز در دل زمان می برد. این موزه که به نام یکی از برجسته ترین نگارگران عصر صفوی مزین شده مجموعه ای بی نظیر از اشیاء و آثار هنری را در خود جای داده که هر یک روایتی از فرهنگ خلاقیت و زندگی مردمان این فلات دارند. با ورود به این فضا خود را در برابر شاهکارهایی خواهید یافت که دانش مهارت و ذوق ایرانی را در طول اعصار به نمایش می گذارند. این نوشتار راهنمای جامعی برای شناخت این موزه ارزشمند تاریخچه آن بخش های مختلف آثار دیدنی و اطلاعات کاربردی برای بازدید شما خواهد بود تا با آگاهی کامل از این تجربه فرهنگی بهره مند شوید.

درباره موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی یکی از مهم ترین و غنی ترین موزه های کشورمان در زمینه هنر و تمدن ایرانی است که در شهر تهران خیابان شریعتی واقع شده است. این موزه که نام خود را از نگارگر و خطاط شهیر دوران صفوی رضا عباسی وام گرفته مجموعه ای چشمگیر از آثار هنری و اشیای تاریخی را در خود جای داده است. دامنه زمانی این مجموعه بسیار وسیع بوده و از هزاره دوم پیش از میلاد آغاز شده و تا پایان دوره قاجار ادامه می یابد. یکی از ویژگی های منحصر به فرد موزه رضا عباسی چیدمان آثار بر اساس سیر زمانی است که به بازدیدکنندگان امکان می دهد تا تحولات هنر و تمدن ایران را به صورت پیوسته و دنباله دار مشاهده کنند. این موزه نه تنها برای علاقه مندان به تاریخ و هنر بلکه برای پژوهشگران و دانشجویان نیز منبعی ارزشمند محسوب می شود و نقش مهمی در حفظ و معرفی میراث فرهنگی ایران ایفا می کند.

تاریخچه

ساختمان کنونی موزه رضا عباسی پیش از تبدیل شدن به موزه کاربری دیگری داشته و به یک نمایشگاه مبلمان و دکوراسیون تعلق داشته است. با توجه به موقعیت مکانی و ویژگی های معماری این بنا مورد توجه مسئولان وقت قرار گرفت و برای تبدیل شدن به موزه خریداری شد. موزه رضا عباسی برای اولین بار در مهرماه سال ۱۳۵۶ به طور رسمی افتتاح شد اما متاسفانه عمر فعالیت اولیه آن کوتاه بود و پس از حدود یک سال در آبان ماه سال ۱۳۵۷ تعطیل شد. پس از آن موزه شاهد دوره های متعددی از بازگشایی و تعطیلی بود. در پایان سال ۱۳۵۸ پس از انجام تغییراتی در فضای داخلی و گسترش فضاهای نمایشگاهی مجدداً بازگشایی شد. با این حال مشکلات داخلی در سال ۱۳۶۳ باعث تعطیلی دوباره آن شد که این تعطیلی تا یک سال بعد ادامه یافت. بازگشایی مجدد در سال ۱۳۶۴ نیز دوام چندانی نداشت و موزه در همان سال بار دیگر تعطیل شد. سرانجام پس از انجام بازسازی های لازم موزه رضا عباسی برای پنجمین بار در تاریخ ۱۵ بهمن سال ۱۳۷۹ بازگشایی شد و از آن زمان تاکنون به فعالیت خود ادامه می دهد. در حال حاضر این موزه تحت نظارت و مدیریت وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی قرار دارد.

آثار موزه رضا عباسی

مجموعه آثار نگهداری شده در موزه رضا عباسی بسیار متنوع و ارزشمند هستند و گستره وسیعی از تاریخ و هنر ایران را پوشش می دهند. این آثار شامل اشیای باستانی سفالینه ها اشیای فلزی منسوجات نقاشی ها نسخ خطی و آثار خوش نویسی از دوره های مختلف تاریخی هستند. قدیمی ترین آثار به نمایش درآمده در این موزه مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح است و جدیدترین آن ها متعلق به اواخر دوره قاجار یعنی اوایل قرن بیستم میلادی هستند. تنوع اشیاء در این موزه به قدری زیاد است که بازدیدکنندگان می توانند با جنبه های مختلف زندگی هنر فن آوری و عقاید مردمان ایران در طول اعصار آشنا شوند. از ظروف ساده سفالین اولیه گرفته تا آثار فلزی پیچیده جواهرات نفیس نسخ خطی مذهب و نقاشی های مینیاتوری هر شیء در این موزه داستانی برای گفتن دارد و گوشه ای از هویت فرهنگی ایران را به نمایش می گذارد.

تالارها

موزه رضا عباسی برای نمایش بهتر و منظم تر مجموعه غنی خود آثار را در تالارهای مختلفی دسته بندی کرده است. این تالارها عمدتاً بر اساس دوره های تاریخی یا نوع آثار هنری تفکیک شده اند تا بازدیدکنندگان بتوانند با سیر تحول هنر و تمدن در هر بخش آشنا شوند. چیدمان زمانی آثار در تالارها یکی از نقاط قوت این موزه است که امکان مطالعه و مقایسه سبک ها و تکنیک ها را در دوره های مختلف فراهم می آورد. بازدید از هر تالار تجربه ای متفاوت را ارائه می دهد و دریچه ای به سوی بخش خاصی از تاریخ و فرهنگ ایران می گشاید. در ادامه به معرفی تالارهای اصلی موزه رضا عباسی می پردازیم.

تالار پیش از اسلام

تالار پیش از اسلام در موزه رضا عباسی به نمایش آثاری اختصاص دارد که قدمت آن ها به دوران پیش از ورود اسلام به ایران بازمی گردد. این تالار شامل اشیایی از هزاره دوم و اول پیش از میلاد و همچنین دوره های مهم تاریخی مانند هخامنشیان اشکانیان و ساسانیان است. در این بخش بازدیدکنندگان می توانند نمونه های بی نظیری از سفالینه ها و اشیای فلزی را مشاهده کنند که اغلب با الهام از طبیعت و با فرم های ساده و زیبا ساخته شده اند. این آثار که از مناطق مختلف جغرافیایی ایران نظیر آذربایجان شوش و لرستان کشف شده اند نشان دهنده پیشرفت انسان در دستیابی به مواد و مصالح جدید و مهارت های فنی در ساخت ابزار ظروف و اشیای تزئینی هستند. به عنوان مثال اشیای مفرغی که در این تالار به نمایش درآمده اند گواه بر پیشینه طولانی صنعت برنز در ایران هستند؛ صنعتی که ایرانیان از اولین مردمان جهان در دستیابی به تکنولوژی ساخت آن بوده اند و آثاری از هزاره پنجم پیش از میلاد در این زمینه در ایران یافت شده است. ریتون های زرین و ظروف سیمین دوره هخامنشی و ساسانی از جمله شاهکارهای این تالار محسوب می شوند که بیانگر اوج هنر فلزکاری در ایران باستان هستند.

تالار اسلامی یک

تالار اسلامی یک در موزه رضا عباسی به نمایش بخش قابل توجهی از هنر و تمدن ایرانی پس از ورود اسلام اختصاص دارد. این تالار شامل آثاری از دوره های مختلف اسلامی از جمله سلجوقی تیموری صفوی و قاجار است. در این بخش مجموعه ای متنوع از اشیاء شامل ظروف سفالین با لعاب ها و نقوش گوناگون اشیای فلزی قلم زنی شده و تزئینی منسوجات با طرح ها و بافت های نفیس و عناصر معماری به نمایش گذاشته شده اند. سفالینه های اسلامی ایران با تنوع لعاب ها و تکنیک های ساخت از جمله سفال زرین فام جایگاه ویژه ای در این تالار دارند. اشیای فلزی نیز با تکنیک های مختلفی همچون قلم زنی مشبک کاری و ترصیع زیبایی و مهارت صنعتگران ایرانی را در این دوره نشان می دهند. در بخش مربوط به دوره قاجار آثاری نظیر قلمدان ها جلدهای کتاب با تکنیک نقاشی لاکی و جعبه های روغنی به نمایش درآمده اند که نمایانگر هنر کاربردی و تزئینی این دوره هستند. این تالار با به نمایش گذاشتن سیر تحول هنر اسلامی در ایران اطلاعات جامعی از پیشرفت ها و سبک های هنری این دوران را به بازدیدکنندگان ارائه می دهد.

تالار نگارگری

تالار نگارگری موزه رضا عباسی به هنر نقاشی ایرانی یا مینیاتور اختصاص دارد و سیر تحول این هنر ظریف و پرجزئیات را در دوره های مختلف اسلامی به نمایش می گذارد. در این تالار نقاشی هایی از سده های اولیه دوره اسلامی تا قرن چهاردهم هجری قمری به نمایش درآمده اند که مراحل رشد و تکامل این هنر را نشان می دهند. اگرچه آثار معدودی از نگاره های پیش از قرن ششم هجری قمری باقی مانده است اما نمونه های موجود در این تالار بیانگر ریشه های عمیق این هنر در ایران هستند. یکی از برجسته ترین آثار موجود در این بخش قدیمی ترین نمونه برگی از شاهنامه دموت است که مربوط به اواسط قرن هشتم هجری قمری است و از اهمیت تاریخی و هنری فراوانی برخوردار است. همچنین در این تالار آثاری از رضا عباسی نگارگر نامدار عصر صفوی که موزه به نام او مزین شده به همراه نگاره هایی از شاگردانش به نمایش درآمده اند که مجموعه دوره صفویه را تکمیل می کنند. سبک و شیوه خاص رضا عباسی در طراحی فیگورها و استفاده از رنگ ها جایگاه ویژه ای در تاریخ نگارگری ایران دارد و آثار او از شاخص ترین نمونه های این هنر محسوب می شوند.

تالار خوش نویسی

تالار خوش نویسی موزه رضا عباسی به هنر کتابت و نگارش در ایران اسلامی اختصاص دارد و سیر تحول خطوط مختلف اسلامی را به نمایش می گذارد. در این تالار نسخه های خطی ارزشمندی با خطوط گوناگون از جمله کوفی ثلث محقق نسخ ریحان رقاغ و نستعلیق به نمایش درآمده اند. قدیمی ترین آثار این تالار شامل دست نوشته هایی به خط کوفی بر روی پوست آهو مربوط به قرن سوم هجری قمری است که نشان دهنده آغاز کتابت قرآن کریم و متون اسلامی در ایران هستند. صفحات مذهب از قرآن کریم و سایر کتاب ها با خطوط نسخ و ثلث نمونه هایی از شیوه های نخستین نگارش پس از خط کوفی را به تصویر می کشند. این مجموعه با آثاری به خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق که اوج هنر خوش نویسی ایرانی محسوب می شوند غنای بیشتری یافته است. آثار خوش نویسان بزرگی چون میرعماد حسنی میرزا غلامرضا اصفهانی و عبدالمجید درویش طالقانی در این تالار به نمایش درآمده اند. علاوه بر نسخ خطی نمونه هایی از کتاب های چاپی قدیمی و ابزار کتابت نیز در این بخش دیده می شود که سیر تحول ساخت و پرداخت کتاب در ایران را از قرن نهم تا پایان سده سیزدهم هجری قمری نشان می دهد و بازدیدکنندگان را با هنر ارزشمند خوش نویسی و نسخه نویسی اسلامی آشنا می کند.

سایر بخش های موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی علاوه بر تالارهای نمایشگاهی اصلی که آثار هنری و تاریخی را در معرض دید عموم قرار می دهند دارای بخش های مختلف دیگری نیز است که هر یک نقش مهمی در فعالیت های موزه ایفا می کنند. این بخش ها شامل کتابخانه تخصصی کارگاه ها و آزمایشگاه های مرمت و نگهداری آثار بخش انتشارات و نگارخانه برای نمایش های موقت هستند. وجود این بخش ها نشان دهنده رویکرد جامع موزه در زمینه حفظ پژوهش معرفی و آموزش در حوزه هنر و تاریخ ایران است. هر یک از این بخش ها خدمات و امکانات خاصی را ارائه می دهند که هم برای کارشناسان و پژوهشگران و هم برای بازدیدکنندگان عمومی مفید و قابل استفاده هستند.

کتابخانه موزه رضا عباسی

کتابخانه موزه رضا عباسی که در طبقه سوم ساختمان موزه قرار دارد به نام مرحوم بتول احمدی یکی از موزه داران پیشکسوت همین موزه نام گذاری شده است. این کتابخانه یک منبع علمی و پژوهشی غنی برای علاقه مندان به هنر تاریخ باستان شناسی و موزه داری محسوب می شود. مجموعه کتابخانه شامل بیش از ۱۰ هزار جلد کتاب به زبان های مختلف از جمله فارسی انگلیسی فرانسه و آلمانی است که عمدتاً در زمینه های تخصصی مرتبط با موضوعات موزه گردآوری شده اند. علاوه بر کتاب این کتابخانه دارای آرشیو قابل توجهی از نشریات نیز می باشد که شامل بیش از ۵۰ عنوان دوره کامل مجلات فارسی ۶۰ عنوان دوره مجلات لاتین و حدود ۹۰ عنوان دوره روزنامه های قدیمی است. یکی از بخش های ارزشمند کتابخانه مجموعه کتب چاپ سنگی است که شامل حدود ۴۰۰ عنوان کتاب ادبی با قدمت بیش از ۲۰۰ سال می باشد. این کتابخانه برای پژوهشگران دانشجویان و کارکنان وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری قابل استفاده است و ساعات کار آن نیز معمولاً در روزهای غیر تعطیل رسمی و پنجشنبه و جمعه ها اعلام می شود.

بخش مرمت و نگهداری

بخش مرمت و نگهداری در موزه رضا عباسی یکی از پیشرفته ترین و مجهزترین کارگاه ها و آزمایشگاه های مرمت آثار هنری در کشور محسوب می شود. این بخش با بهره گیری از دو آزمایشگاه و کارگاه تخصصی مسئولیت حفظ مرمت و بازسازی اشیای موجود در گنجینه موزه را بر عهده دارد. متخصصان این بخش در زمینه های مختلفی از جمله مرمت نقاشی ها بازسازی اشیای فلزی باستانی و تاریخی و ترمیم و صحافی کتاب های خطی و نسخ قدیمی فعالیت می کنند. اهمیت این بخش در تضمین پایداری و سلامت آثار برای نسل های آینده است. کارگاه مرمت موزه رضا عباسی نه تنها به اشیای متعلق به این موزه خدمات ارائه می دهد بلکه به عنوان یک مرکز تخصصی آثار ارسالی از سایر موزه ها و مجموعه های فرهنگی کشور را نیز مورد مرمت و بازسازی قرار می دهد که این امر نشان دهنده جایگاه و اعتبار بالای این بخش در سطح ملی است.

بخش انتشارات

بخش انتشارات موزه رضا عباسی نقش مهمی در معرفی و گسترش دانش مرتبط با مجموعه های موزه و همچنین هنر و تاریخ ایران ایفا می کند. این بخش با هدف انتشار پژوهش ها کاتالوگ های نمایشگاهی و کتاب های مرجع در زمینه هنر و باستان شناسی فعالیت دارد. انتشارات موزه تاکنون کتاب های ارزشمندی را در موضوعات گوناگون مرتبط با مجموعه های خود از جمله تاریخ هنر ایران باستان شناسی معرفی آثار شاخص و پژوهش های تخصصی به چاپ رسانده است. این فعالیت ها به دسترسی آسان تر پژوهشگران دانشجویان و عموم علاقه مندان به اطلاعات دقیق و علمی درباره آثار موزه و زمینه های مرتبط کمک می کند و به افزایش آگاهی عمومی درباره میراث فرهنگی ایران یاری می رساند. کتاب های منتشر شده توسط این بخش معمولاً در فروشگاه موزه و مراکز فرهنگی معتبر قابل دسترسی هستند.

نگارخانه

نگارخانه موزه رضا عباسی فضایی است که به برگزاری نمایشگاه های موقت اختصاص دارد. این بخش فرصتی را فراهم می آورد تا علاوه بر نمایش دائمی گنجینه موزه آثار دیگری نیز به صورت دوره ای و موضوعی به نمایش گذاشته شوند. نمایشگاه های موقت می توانند شامل آثار معاصر هنرمندان ایرانی نمایش های موضوعی مرتبط با بخش های خاصی از تاریخ و هنر ایران یا حتی نمایش آثاری از سایر موزه ها باشند. این نگارخانه با ایجاد تنوع در برنامه های نمایشگاهی جذابیت موزه را برای بازدیدکنندگان دائمی افزایش می دهد و امکان آشنایی با جنبه های گوناگون هنر و فرهنگ را فراهم می آورد. اطلاعات مربوط به نمایشگاه های در حال برگزاری معمولاً از طریق وب سایت موزه و اطلاع رسانی های عمومی منتشر می شود.

نشانی

موزه رضا عباسی در شهر تهران خیابان شریعتی نرسیده به پل سیدخندان شماره ۸۹۲ واقع شده است. این موقعیت مکانی در منطقه ۷ تهران دسترسی به موزه را از نقاط مختلف شهر نسبتاً آسان می سازد.

مسیر دسترسی به موزه رضا عباسی

برای دسترسی به موزه رضا عباسی می توانید از وسایل حمل و نقل عمومی مختلفی استفاده کنید. یکی از بهترین راه ها استفاده از مترو است؛ ایستگاه مترو شریعتی در خط ۱ (قرمز) در فاصله نسبتاً نزدیکی از موزه قرار دارد و پس از پیاده شدن از مترو می توانید با تاکسی یا پیاده (حدود ۱۵-۲۰ دقیقه پیاده روی) به سمت پل سیدخندان حرکت کرده و به موزه برسید. همچنین خطوط اتوبوس متعددی از نقاط مختلف شهر از خیابان شریعتی عبور می کنند که می توانید از آن ها استفاده کنید. برای کسانی که با خودرو شخصی سفر می کنند موزه در نزدیکی پل سیدخندان قرار دارد و دسترسی به آن از طریق بزرگراه های اطراف نیز امکان پذیر است اما باید توجه داشت که یافتن جای پارک در این منطقه ممکن است دشوار باشد. موزه دقیقاً روبروی دانشکده برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی قرار دارد که می تواند نشانه خوبی برای پیدا کردن آن باشد.

ساعت بازدید موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی در طول سال پذیرای بازدیدکنندگان است اما ساعات بازدید آن در نیمه اول و دوم سال متفاوت است. در شش ماهه اول سال (بهار و تابستان) موزه معمولاً از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ عصر (۷ شب) باز است. در شش ماهه دوم سال (پاییز و زمستان) ساعت بازدید کوتاه تر می شود و موزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ عصر (۵ بعدازظهر) فعالیت می کند. توصیه می شود پیش از مراجعه برای اطمینان از ساعات دقیق بازدید به ویژه در ایام تعطیل رسمی با موزه تماس بگیرید یا وب سایت رسمی آن را بررسی کنید.

قیمت بلیط موزه رضا عباسی

هزینه ورودی موزه رضا عباسی برای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی متفاوت است. طبق اطلاعات موجود قیمت بلیط برای بازدیدکنندگان داخلی مبلغی معادل پنج هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی مبلغی معادل پنجاه هزار تومان می باشد. لازم به ذکر است که این قیمت ها ممکن است در طول زمان و با توجه به مصوبات جدید تغییر کنند بنابراین بهتر است پیش از بازدید از آخرین نرخ بلیط اطمینان حاصل کنید. ورودی موزه برای برخی گروه ها مانند دانشجویان و پژوهشگران ممکن است رایگان یا با تخفیف همراه باشد.

اطراف موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی در منطقه سیدخندان تهران واقع شده و اطراف آن امکانات و مکان های متعددی وجود دارد. نزدیکی به پل سیدخندان دسترسی به مناطق مختلف شهر را آسان می کند. در اطراف موزه مراکز آموزشی مانند دانشکده برق دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی قرار دارند. همچنین در خیابان شریعتی و کوچه های اطراف رستوران ها کافه ها و فروشگاه های مختلفی وجود دارند که بازدیدکنندگان پس از اتمام بازدید از موزه می توانند از آن ها استفاده کنند. این منطقه به دلیل موقعیت خود دسترسی خوبی به سایر نقاط دیدنی و مراکز خرید تهران دارد و می تواند به عنوان نقطه ای برای شروع یا پایان گشت و گذار در این بخش از شهر در نظر گرفته شود.

نظرات

تجربه بازدید از یک موزه ارزشمند مانند موزه رضا عباسی فرصتی است برای ارتباط نزدیک با ریشه های فرهنگی و هنری کشورمان. نظرات و دیدگاه های بازدیدکنندگان می تواند به بهبود کیفیت خدمات موزه و همچنین راهنمایی سایر علاقه مندان کمک کند. اگر شما نیز از این موزه بازدید کرده اید تجربه های خود را در مورد بخش های مختلف موزه آثار به نمایش درآمده امکانات رفاهی و نحوه برخورد کارکنان با دیگران به اشتراک بگذارید. این بخش محلی است برای تبادل نظر و اطلاعات میان کسانی که به هنر و تاریخ ایران علاقه مند هستند و قصد بازدید از این گنجینه را دارند. نظرات شما می تواند تصویری کامل تر و کاربردی تر از موزه رضا عباسی برای مخاطبان ارائه دهد و به آن ها در برنامه ریزی بهتر بازدیدشان یاری رساند.

موزه رضا عباسی کجاست؟

موزه رضا عباسی در شهر تهران خیابان شریعتی نرسیده به پل سیدخندان شماره ۸۹۲ واقع شده است.

ساعت بازدید موزه رضا عباسی چگونه است؟

ساعات بازدید در شش ماهه اول سال از ۹ صبح تا ۱۹ و در شش ماهه دوم سال از ۹ صبح تا ۱۷ است. توصیه می شود پیش از بازدید از آخرین اطلاعات اطمینان حاصل کنید.

قیمت بلیط موزه رضا عباسی چقدر است؟

در حال حاضر قیمت بلیط برای بازدیدکنندگان داخلی پنج هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی پنجاه هزار تومان است. ممکن است این قیمت ها تغییر کنند.

طراح لوگوی موزه رضا عباسی کیست؟

نشان واره موزه رضا عباسی توسط استاد مرتضی ممیز پدر گرافیک نوین ایران در سال ۱۳۵۵ طراحی شده است.