موزه نسل کشی کامبوج Tuol Sleng Genocide Museum

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ در پنوم پن، پایتخت کامبوج، مکانی است که یادآور جنایات هولناک رژیم خمرهای سرخ و مرکز امنیتی S-21 است. این موزه، که پیشتر مدرسه ای عادی بود، به نمادی از رنج قربانیان نسل کشی کامبوج تبدیل شده است.

این مکان تاریخی، گواه فجایعی است که در دوران حکومت وحشتناک پل پوت و گروه خمرهای سرخ بر کامپوچیای دمکراتیک رخ داد. موزه توئُل اسلنگ نه تنها به عنوان یک یادبود، بلکه به عنوان یک مرکز آموزشی مهم برای آیندگان عمل می کند تا درس هایی از تاریخ حقوق بشر و جنایت علیه بشریت آموخته شود. بازدید از این موزه، تجربه ای عمیق و تأمل برانگیز است که ابعاد وحشتناک یک دوره تاریک از تاریخ بشر را به وضوح نشان می دهد و بر اهمیت حفظ صلح و عدالت تأکید می کند.

تاریخچه

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ، پیش از آنکه به نمادی از وحشت و رنج تبدیل شود، یک دبیرستان عادی و پررونق به نام توئُل اسوای پرِی (Tuol Svay Prey) بود. این مدرسه در حومه جنوبی پنوم پن قرار داشت و فضایی برای آموزش و پرورش جوانان کامبوجی فراهم می آورد. ساختمان های آرام و کلاس های درس آن، محل یادگیری و رشد بودند، اما با روی کار آمدن رژیم خمرهای سرخ، سرنوشت این مکان به کلی دگرگون شد.

در آوریل ۱۹۷۵، خمرهای سرخ به رهبری پل پوت، پایتخت کامبوج، پنوم پن را به اشغال خود درآوردند و برنامه رادیکال خود را برای ایجاد یک آرمان شهر دهقانی سوسیالیستی آغاز کردند. این برنامه که به سال صفر شهرت یافت، به دنبال پاکسازی جامعه از هرگونه تأثیرات غربی، طبقاتی و فکری بود. مدارس تعطیل، پول منسوخ، و شهرها تخلیه شدند؛ میلیون ها نفر مجبور به کار اجباری در مزارع شدند.

در این دوران، مدرسه توئُل اسلنگ به سرعت به مرکز امنیتی ۲۱ یا به اختصار S-21 تبدیل شد. S-21 یکی از حداقل ۱۵۰ زندان و مرکز شکنجه تحت کنترل خمرهای سرخ در سراسر کامپوچیای دمکراتیک بود، اما به دلیل مقیاس و سازمان دهی دقیقش، مخوف ترین آن ها به شمار می رفت. این مرکز توسط سانتِبال (Santebal)، پلیس مخفی خمرهای سرخ، اداره می شد و هدف اصلی آن، شناسایی و پاکسازی دشمنان خلق بود.

دشمنان خلق، اصطلاحی گسترده بود که شامل هر کسی می شد که به وفاداری به رژیم مشکوک بود؛ از مقامات سابق دولت پیشین جمهوری خمر و پادشاهی خمر گرفته تا روشنفکران، معلمان، پزشکان، هنرمندان، و حتی اعضای خود خمرهای سرخ که در پاکسازی های داخلی متهم به خیانت یا جاسوسی برای قدرت های خارجی مانند سیا یا کاگ ب می شدند. هزاران نفر، از جمله زنان و کودکان، به این زندان آورده شدند.

پس از ورود به S-21، زندانیان بلافاصله مورد عکاسی قرار می گرفتند. این عکس ها، به همراه پرونده هایی که برای هر فرد تشکیل می شد، اکنون بخش مهمی از مستندات موزه نسل کشی توئُل اسلنگ را تشکیل می دهند. سپس، زندانیان به سلول های کوچک و کثیف، که اغلب کلاس های درس سابق بودند، منتقل می شدند. آن ها به کف زمین زنجیر شده و در شرایطی غیرانسانی نگهداری می شدند. تغذیه ناکافی و بهداشت نامناسب، بیماری و مرگ را به همراه داشت.

هدف اصلی در S-21، گرفتن اعترافات اجباری بود. زندانیان تحت شکنجه های وحشتناکی قرار می گرفتند تا به جرایمی که هرگز مرتکب نشده بودند، اعتراف کنند. این شکنجه ها شامل ضرب و شتم، شوک الکتریکی، غرق مصنوعی، کشیدن ناخن، و سایر روش های بی رحمانه بود. زندانیان مجبور می شدند نه تنها خودشان را، بلکه دوستان، خانواده و همکارانشان را نیز در این توطئه ها درگیر کنند، که منجر به دستگیری های زنجیره ای و افزایش تعداد قربانیان می شد.

بسیاری از نگهبانان S-21، نوجوانانی بودند که از مناطق روستایی به خدمت گرفته شده و تحت شستشوی مغزی قرار گرفته بودند. آن ها آموزش دیده بودند تا بدون هیچ گونه احساس ترحم، دستورات را اجرا کنند. این نوجوانان، که خودشان قربانیان سیستم بودند، نقش مهمی در اجرای جنایت علیه بشریت در این زندان ایفا کردند. این پدیده نشان دهنده عمق انحراف اخلاقی و انسانی بود که رژیم خمرهای سرخ به وجود آورده بود.

تقریباً تمام زندانیانی که به S-21 آورده می شدند، سرنوشتی جز مرگ نداشتند. پس از گرفتن اعترافات، آن ها با کامیون به چوئیونگ اک (Choeung Ek) منتقل می شدند، که یکی از معروف ترین میدان های کشتار (Killing Fields) بود. در آنجا، بدون محاکمه و اغلب با ابزارهای ابتدایی و بی صدا مانند چوب، بیل یا سرنیزه، به قتل می رسیدند تا در مصرف گلوله صرفه جویی شود. اجساد در گودال های بزرگ دفن می شدند.

تنها حدود دوازده نفر از بیش از ۱۴ هزار زندانی که تخمین زده می شود به S-21 آورده شده بودند، زنده ماندند. این بازماندگان، عمدتاً هنرمندان، نقاشان، مکانیک ها یا عکاسانی بودند که مهارت هایشان برای رژیم مفید بود و به همین دلیل از اعدام نجات یافتند. شهادت آن ها امروز بخش حیاتی از تاریخ موزه نسل کشی توئُل اسلنگ و درک جنایات رخ داده در آن است.

هنگامی که نیروهای ویتنامی در ۷ ژانویه ۱۹۷۹ پنوم پن را آزاد کردند، S-21 را کشف کردند. آن ها با صحنه های وحشتناکی روبرو شدند: اجساد زنجیر شده در سلول ها، ابزارهای شکنجه، و هزاران پرونده و عکس از قربانیان. این کشف، جهان را از ابعاد واقعی نسل کشی کامبوج آگاه کرد و به سرعت به یک یادبود ملی تبدیل شد تا جنایات خمرهای سرخ هرگز فراموش نشود.

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ نمونه بارزی از آن است که چگونه یک مکان آموزشی می تواند به ابزاری برای وحشت تبدیل شود و یادآور ضرورت پاسداری از حقوق بشر در برابر هرگونه ایدئولوژی افراطی است.

محکومیت کنگ گک ایو، رئیس زندان توئُل اسلنگ

کنگ گک ایو، معروف به رفیق دوچ (Duch)، یکی از چهره های کلیدی و نمادین جنایت علیه بشریت در دوران خمرهای سرخ بود. او مسئول مستقیم و فرمانده زندان مخوف S-21 بود و نقشی محوری در شکنجه و اعدام هزاران قربانی داشت. دوچ فارغ التحصیل رشته ریاضیات بود و پیش از پیوستن به خمرهای سرخ به عنوان معلم فعالیت می کرد، اما در رژیم پل پوت، به یکی از بی رحم ترین جلادان تبدیل شد.

دوچ به دلیل سازمان دهی دقیق و ثبت جزئیات جنایات در S-21 شهرت داشت. او دستور داده بود که از تمام زندانیان عکس گرفته شود و اعترافات اجباری آن ها به دقت ثبت و بایگانی شود. این اسناد شامل هزاران پرونده، عکس و جزئیات شکنجه ها بود که بسیاری از جنبه های داخلی رژیم خمرهای سرخ را آشکار کرد. این بایگانی عظیم، بعدها به عنوان شواهد حیاتی در محاکمه او و دیگر رهبران خمرهای سرخ مورد استفاده قرار گرفت.

پس از سقوط رژیم خمرهای سرخ در سال ۱۹۷۹، دوچ برای سال ها در خفا زندگی می کرد. او در سال ۱۹۹۹ توسط روزنامه نگاری به نام نیک دانلوپ کشف و دستگیر شد. دستگیری او گام مهمی در مسیر عدالت برای قربانیان نسل کشی کامبوج بود. او تنها رهبر ارشد خمرهای سرخ بود که به طور کامل در دادگاه حاضر شد و مسئولیت اعمال خود را پذیرفت، هرچند که در ابتدا ادعا می کرد تنها دستورات را اجرا می کرده است.

محاکمه کنگ گک ایو توسط دادگاه های ویژه کامبوج (Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia – ECCC) که یک دادگاه مورد حمایت سازمان ملل متحد بود، انجام شد. این دادگاه با هدف محاکمه اعضای ارشد خمرهای سرخ به دلیل جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل کشی تشکیل شده بود. محاکمه دوچ در سال ۲۰۰۹ آغاز شد و توجه گسترده ای را به خود جلب کرد، زیرا او اولین و تنها رهبر خمرهای سرخ بود که در برابر عدالت پاسخگو بود.

در طول محاکمه، دوچ شهادت های مفصلی ارائه داد که جزئیات هولناک عملیات S-21 را برملا کرد. او در ابتدا ابراز پشیمانی کرد و از خانواده های قربانیان عذرخواهی نمود، اما در روزهای پایانی دادگاه، درخواست آزادی خود را مطرح کرد و مدعی شد که از اعضای ارشد خمرهای سرخ نبوده است. با این حال، شواهد و مدارک جمع آوری شده، از جمله بایگانی های خودش، علیه او صحبت می کرد.

در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۰، کنگ گک ایو به دلیل جنایت علیه بشریت و نقض کنوانسیون ژنو به ۳۵ سال زندان محکوم شد. بعدها، این حکم پس از درخواست تجدید نظر دادستان، به حبس ابد تغییر یافت. این محکومیت، نقطه عطفی در تاریخ عدالت بین المللی و برای مردم کامبوج بود که سال ها منتظر پاسخگویی عاملان نسل کشی بودند. دوچ در سال ۲۰۲۰ در زندان درگذشت.

نقش دوچ در موزه نسل کشی توئُل اسلنگ و محاکمه او، اهمیت مستندسازی و حفظ حافظه تاریخی را برجسته می کند. پرونده او نشان داد که حتی در شرایط دیکتاتوری، مسئولیت فردی برای جنایت علیه بشریت وجود دارد و هیچکس نمی تواند از عدالت فرار کند. این محاکمه، پیامی قوی در حمایت از حقوق بشر و مبارزه با مصونیت از مجازات ارسال کرد.

نگارخانه

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ امروزه به عنوان یک نگارخانه زنده و یادبودی برای قربانیان نسل کشی کامبوج عمل می کند. بازدید از این موزه، تجربه ای عمیق و غالباً دردناک است که ابعاد وحشتناک جنایت علیه بشریت را به وضوح نشان می دهد. ساختمان های مدرسه سابق، که اکنون به موزه ای تأمل برانگیز تبدیل شده اند، داستان هزاران زندگی از دست رفته را روایت می کنند.

بازدیدکنندگان با ورود به محوطه موزه، با فضایی آرامش بخش روبرو می شوند که در تضاد کامل با تاریخچه خونین آن است. اما به محض ورود به ساختمان ها، تصاویر و شواهد بهت آور، واقعیت S-21 را آشکار می سازند. در ساختمان A، سلول های کوچک انفرادی که از آجرهای موقت ساخته شده بودند، به نمایش گذاشته شده اند. در برخی از این سلول ها، تخت های فلزی و ابزارهای شکنجه ای که در زمان کشف زندان باقی مانده بودند، حفظ شده اند.

یکی از تأثیرگذارترین بخش های موزه، نگارخانه عکس های قربانیان است. هزاران عکس پرتره از زندانیان، از جمله مردان، زنان و کودکان، دیوارهای اتاق ها را پوشانده اند. این عکس ها، که توسط خود خمرهای سرخ گرفته شده بودند، نه تنها چهره های بی گناه قربانیان را به نمایش می گذارند، بلکه به نوعی هویت انسانی آن ها را بازپس می گیرند و یادآور می شوند که هر یک از این افراد، داستانی داشته اند.

در ساختمان های دیگر، اتاق هایی به نمایش ابزارهای شکنجه، نقاشی هایی که صحنه های شکنجه را به تصویر می کشند، و نقشه هایی از S-21 و میدان های کشتار اختصاص یافته اند. همچنین، نمایشگاه هایی وجود دارد که به تاریخچه خمرهای سرخ، ایدئولوژی سال صفر پل پوت، و پیامدهای فاجعه بار آن می پردازند. این بخش ها به بازدیدکنندگان کمک می کنند تا زمینه تاریخی و سیاسی نسل کشی را درک کنند.

بخش مهم دیگری از موزه، اختصاص به داستان بازماندگان اندک S-21 دارد. شهادت نامه ها و فیلم هایی از این افراد، از جمله ون نات و بوب پا، که از معدود کسانی بودند که از این جهنم زنده بیرون آمدند، به نمایش گذاشته شده است. آن ها با نقاشی ها و روایت های خود، ابعاد انسانی و دردناک جنایت علیه بشریت را بازگو می کنند و بر اهمیت یادآوری و جلوگیری از تکرار چنین فجایعی تأکید دارند.

نقش موزه نسل کشی توئُل اسلنگ فراتر از یک یادبود است. این موزه به عنوان یک مرکز تحقیقاتی و آموزشی نیز عمل می کند و به جمع آوری و حفظ اسناد مربوط به نسل کشی کامبوج می پردازد. این تلاش ها با همکاری سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل متحد و سازمان عفو بین الملل صورت می گیرد تا اطمینان حاصل شود که حقوق بشر در آینده مورد احترام قرار گیرد و جنایات جنگی هرگز تکرار نشوند.

موزه توئُل اسلنگ، با نگارخانه های دردناک اما ضروری خود، نه تنها گذشته ای تلخ را به نمایش می گذارد، بلکه به عنوان یک چراغ هشدار برای آینده عمل می کند و بر اهمیت مبارزه با بی عدالتی و دفاع از حقوق بشر تأکید دارد.

این موزه به طور منظم میزبان رویدادها و برنامه های آموزشی است که هدف آن ها ارتقای آگاهی عمومی درباره خطرات ایدئولوژی های افراطی و اهمیت صلح و همزیستی است. بازدید از این مکان، هرچند سخت و طاقت فرسا، برای درک عمق فاجعه ای که بر کامبوج رفت، ضروری است و به عنوان یک درس بزرگ در تاریخ حقوق بشر باقی خواهد ماند.

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ، به همراه میدان های کشتار چوئیونگ اک، دو مکان اصلی هستند که به طور مستقیم به نسل کشی کامبوج مرتبط هستند و بسیاری از بازدیدکنندگان هر دو مکان را برای درک کامل ابعاد این فاجعه بازدید می کنند. این دو مکان مکمل یکدیگرند و تصویری جامع از روند دستگیری، شکنجه و اعدام قربانیان ارائه می دهند.

در نهایت، موزه نسل کشی توئُل اسلنگ، با حفظ شواهد و یادبود قربانیان، به کامبوج کمک می کند تا با گذشته دردناک خود کنار بیاید و در عین حال، پیامی جهانی درباره اهمیت مراقبت از حقوق بشر و جلوگیری از تکرار جنایت علیه بشریت ارسال می کند. این موزه یک مکان مقدس برای یادبود و یک مرکز حیاتی برای آموزش و آگاهی است.

سوالات متداول

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ کجاست؟

موزه نسل کشی توئُل اسلنگ در شهر پنوم پن، پایتخت کامبوج واقع شده است. این موزه در جنوب مرکزی شهر قرار دارد و به راحتی از طریق وسایل حمل و نقل عمومی یا تاکسی قابل دسترسی است.

ساعات بازدید از موزه توئُل اسلنگ چگونه است؟

موزه توئُل اسلنگ معمولاً هر روز از هفته باز است، اما ساعات بازدید ممکن است بر اساس فصول یا تعطیلات تغییر کند. توصیه می شود قبل از بازدید، وب سایت رسمی موزه را برای اطلاعات دقیق و به روز بررسی کنید.

چرا موزه توئُل اسلنگ مهم است؟

موزه توئُل اسلنگ به دلیل حفظ شواهد و یادبود قربانیان نسل کشی کامبوج و جنایات رژیم خمرهای سرخ بسیار مهم است. این موزه به عنوان یک مرکز آموزشی و یادبود برای جنایت علیه بشریت و حقوق بشر عمل می کند و درس هایی برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی ارائه می دهد.

در موزه توئُل اسلنگ چه چیزی به نمایش گذاشته شده است؟

در موزه توئُل اسلنگ، سلول های زندان S-21، ابزارهای شکنجه، هزاران عکس پرتره از قربانیان، نقاشی هایی که صحنه های شکنجه را به تصویر می کشند، و اسناد مربوط به رژیم خمرهای سرخ به نمایش گذاشته شده است.

کنگ گک ایو کی بود؟

کنگ گک ایو، معروف به رفیق دوچ، رئیس زندان مخوف S-21 در دوران رژیم خمرهای سرخ بود. او مسئول مستقیم شکنجه و اعدام هزاران نفر از قربانیان نسل کشی کامبوج بود و بعدها توسط دادگاه های ویژه کامبوج (ECCC) محکوم شد.

بازدید از موزه توئُل اسلنگ چقدر زمان می برد؟

بازدید از موزه نسل کشی توئُل اسلنگ معمولاً بین ۲ تا ۳ ساعت زمان می برد. این زمان برای مشاهده کامل نمایشگاه ها، گوش دادن به توضیحات صوتی (در صورت ارائه) و تأمل در مورد محتوای موزه کافی است.

آیا بازدید از موزه توئُل اسلنگ برای همه مناسب است؟

بازدید از موزه نسل کشی توئُل اسلنگ به دلیل ماهیت گرافیکی و ناراحت کننده محتوا، ممکن است برای کودکان خردسال یا افراد بسیار حساس مناسب نباشد. تصمیم گیری برای بازدید باید با توجه به آمادگی روحی و حساسیت فردی صورت گیرد.