موزه پرگامون برلین | معرفی کامل، تاریخچه و راهنمای بازدید
موزه پرگامون
موزه پرگامون در قلب برلین، یکی از برجسته ترین گنجینه های تاریخ و هنر جهان را در خود جای داده است. این موزه با شاهکارهایی از تمدن های باستانی تا هنر اسلامی، از مقاصد اصلی گردشگران است. توجه داشته باشید که این موزه در حال حاضر تحت بازسازی گسترده ای قرار دارد و برخی از بخش های اصلی آن تا سال 2027 بسته خواهند بود.

این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع و به روز، شما را با تمامی جنبه های <موزه پرگامون برلین> آشنا می کند؛ از <تاریخچه موزه پرگامون> و معماری بی نظیر آن گرفته تا <آثار موزه پرگامون> و <مجموعه های موزه پرگامون> که تاریخ و فرهنگ چندین هزاره را روایت می کنند. همچنین، اطلاعات کلیدی و عملی برای بازدیدکنندگان، به ویژه در مورد <بازسازی موزه پرگامون> و زمان <بازگشایی موزه پرگامون>، به دقت بررسی خواهد شد تا برنامه ریزی سفرتان به این مرکز مهم فرهنگی، آسان تر و آگاهانه تر صورت گیرد. در این راهنما، با شاهکارهایی مانند <دروازه ایشتار>، <دروازه بازار میلتوس> و <نمای مشاتا> آشنا خواهید شد و نگاهی دقیق به <موزه هنر اسلامی برلین> و دیگر بخش های این موزه خواهیم داشت.
موزه پرگامون کجاست؟ موقعیت، معماری و جایگاه آن در برلین
موزه پرگامون، نگین درخشان <جزیره موزه ها برلین>، در قلب پایتخت آلمان جای گرفته است. این مجموعه فرهنگی بی نظیر، که شامل پنج موزه مهم برلین می شود، در میان رودخانه اشپری (Spree) قرار دارد و از سال ۱۹۹۹ به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. موقعیت استراتژیک موزه پرگامون در این جزیره، دسترسی آسان به آن را برای بازدیدکنندگان فراهم می کند و آن را به یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری <برلین> تبدیل کرده است.
طراحی و ساخت این بنای عظیم، حاصل تلاش دو معمار برجسته آلمانی، آلفرد مسل و لودویگ هافمن است. مسل، طراحی اولیه را در سال ۱۹۰۶ آغاز کرد و پس از درگذشت او در سال ۱۹۰۹، هافمن مسئولیت پروژه را بر عهده گرفت. ساخت و ساز موزه از سال ۱۹۱۰ آغاز شد و با وجود چالش های فراوان ناشی از جنگ جهانی اول و تورم اقتصادی پس از آن، سرانجام در سال ۱۹۳۰ به پایان رسید. این بنای ۲۰ ساله، با معماری خود، داستان الهام گیری از <شهر باستانی پرگامون> را روایت می کند. استفاده از سبک نئوکلاسیک با عناصری از معماری یونان باستان و رومی، ظاهری باشکوه و درخور گنجینه های داخلی آن به موزه بخشیده است. عظمت و تناسبات <معماری موزه پرگامون>، حتی پیش از ورود به داخل، بازدیدکنندگان را تحت تاثیر قرار می دهد و آن را به یکی از شاخص ترین ساختمان های فرهنگی <آلمان> تبدیل کرده است.
تاریخچه موزه پرگامون: از ایده تا دوران مدرن
ریشه های <تاریخچه موزه پرگامون> به اوایل قرن بیستم باز می گردد، زمانی که موزه های موجود در برلین، به ویژه موزه قیصر فردریش (امروزه موزه بود Bode-Museum)، دیگر فضای کافی برای نگهداری از سیل <آثار باستانی> حاصل از حفاری های آلمان در خاورمیانه و یونان را نداشتند. باستان شناسان آلمانی از مکان هایی چون بابل باستان، اوروک، آشور، میلتوس و پرین، گنجینه های بی شماری را کشف کرده بودند که نیازمند فضایی مناسب برای نمایش بودند.
ویلهلم فون بود (Wilhelm von Bode)، مدیر وقت موزه قیصر فردریش، از پیشگامان ایده ساخت موزه ای جدید برای نگهداری هنرهای باستانی، خاورمیانه و اسلامی بود. او آلفرد مسل را برای طراحی ساختمانی بزرگ و مدرن به خدمت گرفت. همانطور که اشاره شد، پروژه پس از مرگ مسل توسط لودویگ هافمن ادامه یافت و در سال ۱۹۳۰، <موزه پرگامون> به طور رسمی افتتاح شد و به سرعت به یکی از مهمترین موزه های جهان تبدیل گشت.
آسیب ها در جنگ جهانی دوم و سرنوشت آثار
دوران جنگ جهانی دوم، فصلی تاریک در تاریخ موزه بود. حملات هوایی متفقین به <برلین>، آسیب های جدی به ساختمان موزه وارد کرد. بسیاری از <آثار نفیس> برای حفاظت به مکان های امن منتقل شدند، در حالی که برخی سازه های بزرگ تر با دیواره های محافظتی پوشانده شدند. در سال ۱۹۴۵، پس از سقوط برلین، ارتش سرخ شوروی، تعداد زیادی از <مجموعه های موزه پرگامون> را به عنوان غنیمت جنگی به <روسیه> منتقل کرد. اگرچه بخش قابل توجهی از این آثار تا سال ۱۹۵۸ به آلمان شرقی بازگردانده شد، اما هنوز هم برخی از آن ها در موزه هایی نظیر پوشکین در مسکو و هرمیتاژ در سن پترزبورگ نگهداری می شوند. این نقل و انتقالات، یادآور چالش های سیاسی و تاریخی هستند که بر سرنوشت این گنجینه های فرهنگی تاثیر گذاشته اند.
وضعیت فعلی و پروژه بازسازی عظیم
موزه پرگامون در حال حاضر وارد یک فاز <بازسازی موزه پرگامون> گسترده و طولانی مدت شده است که از سال ۲۰۱۲ آغاز گشته و بخش های مختلف آن را شامل می شود. این پروژه با هدف نوسازی زیرساخت ها، به روزرسانی سیستم های نمایش و افزایش ایمنی و دسترسی پذیری برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است. متاسفانه، این بازسازی شامل بسته شدن بخش های کلیدی موزه نیز می شود.
بخش <محراب پرگامون>، که یکی از برجسته ترین شاهکارهای موزه است، از سال 2014 به طور کامل برای بازدید عموم بسته شده و تا اتمام فازهای بعدی بازسازی، همچنان غیرقابل دسترسی خواهد بود. این پروژه عظیم پیش بینی می شود تا سال 2027 به پایان برسد و موزه به طور کامل <بازگشایی> شود.
در حال حاضر، بازدیدکنندگان می توانند از بخش هایی مانند <دروازه ایشتار>، <دروازه بازار میلتوس>، و <موزه هنر اسلامی> بازدید کنند، اما همیشه توصیه می شود که قبل از سفر، وب سایت رسمی موزه را برای اطلاع از آخرین وضعیت بخش های قابل بازدید بررسی کنید. این بازسازی، اگرچه ممکن است محدودیت هایی برای بازدید ایجاد کند، اما نویدبخش آینده ای روشن تر برای <موزه پرگامون> است تا بتواند برای نسل های آینده نیز به عنوان یک مرکز پیشرو در حفظ و نمایش <میراث جهانی> باقی بماند.
شهر باستانی پرگامون: منشأ نام و الهام بخش یک موزه جهانی
نام <موزه پرگامون>، یادآور یکی از شکوهمندترین شهرهای دوران باستان است: <شهر باستانی پرگامون>. این شهر تاریخی که امروزه ویرانه های آن در شمال آناتولی، در نزدیکی شهر برگاما در <استان ازمیر ترکیه> قرار دارد، زمانی پایتخت <پادشاهی پرگامون> بوده است. این شهر در دوران هلنیستی به اوج شکوفایی خود رسید و به عنوان یک مرکز مهم فرهنگی، هنری، و علمی شناخته می شد.
از مهمترین ویژگی های <پرگامون> باستانی، می توان به کتابخانه عظیم آن اشاره کرد که پس از <کتابخانه اسکندریه>، دومین کتابخانه بزرگ جهان باستان محسوب می شد و محل اختراع پوست (پرگامنت) به عنوان ماده نوشتاری بود. همچنین، این شهر زادگاه <جالینوس>، پزشک و فیلسوف مشهور یونانی، بود. معبد آتنا، محراب زئوس (که <محراب پرگامون> موزه برلین از آن الهام گرفته)، و آمفی تئاتر بزرگ، از دیگر سازه های برجسته این شهر باستانی بودند که اهمیت و عظمت آن را به نمایش می گذاشتند. حفاری های باستان شناسان آلمانی در قرن نوزدهم در این منطقه، منجر به کشف بسیاری از <آثار باستانی> ارزشمند شد که بعدها به <برلین> منتقل و در موزه ای که به احترام این شهر، <موزه پرگامون> نام گرفت، به نمایش گذاشته شدند. این انتقال آثار، به <موزه پرگامون> هویتی بی بدیل بخشید و آن را به پلی میان گذشته و حال، و میان شرق و غرب تبدیل کرد.
گنجینه های موزه پرگامون: کاوشی در مجموعه های بی نظیر
موزه پرگامون به دلیل مجموعه های گسترده و بی نظیرش از <تمدن های باستانی> و <هنر اسلامی>، شهرت جهانی دارد. این موزه سه مجموعه اصلی را در خود جای داده که هر یک دریچه ای به سوی گذشته های دور و فرهنگ های گوناگون می گشایند.
مجموعه دوران باستان (Antikensammlung)
این مجموعه، یکی از قدیمی ترین و مهم ترین بخش های موزه است که ریشه های آن به کلکسیون های شاهزادگان براندنبورگ در قرن هفدهم باز می گردد. <مجموعه دوران باستان> شامل گنجینه هایی از هنر <یونان باستان> و <روم>، به ویژه از دوران <هلنیستی>، می شود. در این بخش، مجسمه های مرمرین، سرداب ها، سرامیک ها، و اشیای تزئینی که نمادی از زیبایی شناسی و مهارت هنری آن دوران هستند، به نمایش گذاشته شده اند. <دروازه بازار میلتوس>، یک <سازه رومی> باشکوه، از جمله برجسته ترین <آثار این مجموعه> است که جلوه هایی از معماری شهری دوران باستان را به تصویر می کشد.
موزه هنر اسلامی (Museum für Islamische Kunst)
بخش <موزه هنر اسلامی برلین>، گنجینه ای ارزشمند از <تمدن اسلامی> را از قرن هشتم تا نوزدهم میلادی گرد هم آورده است. این مجموعه، تنوع و غنای هنر و فرهنگ اسلامی را از <اسپانیا> تا <آسیای مرکزی> به نمایش می گذارد. آثار به نمایش گذاشته شده شامل قالی ها و فرش های نفیس، کاشی کاری های زیبا، اشیای فلزی، و نسخ خطی مزین هستند.
- نمای مشاتا (Mshatta Facade): این نمای سنگی باشکوه، بخشی از کاخ صحرایی امویان در <اردن> مربوط به قرن هشتم میلادی است. نقش برجسته های پیچیده و تزئینات دقیق آن، نمونه ای برجسته از <معماری اسلامی اولیه> و هنر تزئینی این دوره را نشان می دهد.
- اتاق حلب (Aleppo Room): این اتاق چوبی تزئین شده، مربوط به اوایل قرن هفدهم میلادی است و از خانه یک تاجر مسیحی در <شهر حلب سوریه> به موزه منتقل شده است. نقاشی های دیواری و کتیبه های فارسی و عربی آن، نمادی از همزیستی فرهنگی و هنری در دوران <امپراتوری عثمانی> هستند.
- آثار ایرانی: <موزه هنر اسلامی> افتخار نگهداری از <آثار باستانی ایران در موزه پرگامون> را دارد. این آثار شامل قالی ها و فرش های نفیس ایرانی، کاشی کاری های بی نظیر، و <محراب مسجد میدان کاشان>، اثری از حسن بن عربشاه، می شود که هر یک بازتابی از <غنای هنر اسلامی ایرانی> و مهارت صنعتگران آن دوران است.
موزه خاور نزدیک باستان (Vorderasiatisches Museum)
این بخش، به تمدن های بزرگ <بین النهرین> و <خاور نزدیک باستان> اختصاص دارد و <آثار باستانی> از <سومری ها>، <بابلی ها>، <آشوری ها>، و <هیتی ها> را به نمایش می گذارد. این مجموعه، تاریخچه انسان را از ۵۰۰۰ سال پیش تا زمان فتوحات اسلامی روایت می کند.
- دروازه ایشتار شهر بابل (Ishtar Gate): بدون شک، این <دروازه> آبی رنگ و لعاب دار، یکی از چشمگیرترین <آثار موزه پرگامون> است. این <دروازه بابل> که در زمان <نبوکدنصر دوم> در قرن ششم پیش از میلاد ساخته شده بود، با نقش برجسته های حیوانات اسطوره ای نظیر شیر، اژدها و گاو نر که نماد <خدایان بابلی> هستند، تزئین شده است. <بازسازی این دروازه عظیم> در موزه، نمایی خیره کننده از شکوه <شهر باستانی بابل> را ارائه می دهد.
- لاماسو (Lamassu): <لاماسو موزه پرگامون>، مجسمه های محافظ آشوری هستند که به شکل <گاو بالدار با سر انسان> یا <شیر بالدار با سر انسان> به تصویر کشیده شده اند. این <موجودات اسطوره ای>، در ورودی کاخ ها و شهرهای <آشوری> قرار می گرفتند تا محافظت و قدرت پادشاهی را به نمایش بگذارند.
- حماسه گیلگامش: موزه پرگامون نسخه های کتیبه ای از <حماسه گیلگامش>، یکی از قدیمی ترین و مهمترین <آثار ادبی جهان>، را نگهداری می کند. این <حماسه>، داستان پادشاه <گیلگامش> و جستجوی او برای جاودانگی را روایت می کند و بینش های عمیقی درباره <باورهای سومری و بابلی> ارائه می دهد.
شاهکارهایی که باید دید (و وضعیت فعلی آن ها)
موزه پرگامون خانه برخی از مشهورترین <آثار باستانی> و <معماری> جهان است که هر یک داستانی از <تمدن های کهن> را بازگو می کنند. با این حال، با توجه به پروژه <بازسازی گسترده>، ضروری است که بازدیدکنندگان از وضعیت فعلی این شاهکارها آگاه باشند.
محراب پرگامون (Pergamon Altar)
<محراب پرگامون>، یکی از برجسته ترین و باشکوه ترین <آثار هلنیستی>، در قرن دوم پیش از میلاد در <شهر باستانی پرگامون> ساخته شد. این محراب عظیم که به افتخار <زئوس> و <آتنا> برپا شده بود، دارای یک <نقش برجسته> بزرگ است که صحنه نبرد خدایان <المپ> با غول ها (Gigantomachy) را به تصویر می کشد. این <شاهکار هنری> با جزئیات خیره کننده و حرکت پویایش، نمونه ای بی نظیر از <هنر هلنیستی> محسوب می شود.
نکته حیاتی برای بازدید: متاسفانه، به دلیل <بازسازی موزه پرگامون>، بخش <محراب پرگامون> از سال ۲۰۱۴ به طور کامل بسته شده است. <زمان بازگشایی موزه پرگامون> به طور کامل، از جمله بخش محراب، پیش بینی می شود تا <سال ۲۰۲۷> به طول انجامد. بنابراین، در حال حاضر امکان بازدید از این <شاهکار> وجود ندارد و گردشگران باید این نکته را در برنامه ریزی سفر خود لحاظ کنند.
دروازه ایشتار شهر بابل (Ishtar Gate)
یکی دیگر از <شاهکارهای بی نظیر> <موزه پرگامون>، <دروازه ایشتار> است که زمانی دروازه اصلی شهر <بابل> و نمادی از شکوه <امپراتوری بابل نو> بود. این دروازه در زمان <پادشاه نبوکدنصر دوم> (۶۰۵ تا ۵۶۲ پیش از میلاد) ساخته شده و با <کاشی های لعاب دار آبی> رنگ، که نقش <شیر>، <اژدها> و <گاو نر> را به تصویر می کشند، تزئین شده است. این حیوانات، نماد <ایشتار>، <مردوک> و <آداد>، <خدایان اصلی بابلی> بودند. <دروازه ایشتار> با ابهت و رنگ های خیره کننده خود، یکی از <دیدنی ترین آثار موزه> محسوب می شود و خوشبختانه، در حال حاضر قابل بازدید است.
دروازه بازار میلتوس (Market Gate of Miletus)
این <دروازه عظیم رومی> که مربوط به قرن دوم میلادی است، زمانی ورودی اصلی <بازار باستانی شهر میلتوس> در <آسیای صغیر> (ترکیه امروزی) بوده است. سازه ای باشکوه با سه طاق و تزئینات فراوان که عظمت <معماری رومی> را به نمایش می گذارد. <دروازه بازار میلتوس> در اثر زلزله های قرون وسطی آسیب دید و در اوایل قرن بیستم توسط <باستان شناسان آلمانی> کشف و به <برلین> منتقل شد و در موزه بازسازی گردید. این <دروازه> نیز مانند <دروازه ایشتار>، در حال حاضر برای بازدید عموم باز است و یکی از نقاط قوت <مجموعه دوران باستان> <موزه پرگامون> به شمار می آید.
راهنمای عملی بازدید از موزه پرگامون
برای برنامه ریزی یک <سفر به برلین> و بازدید از <موزه پرگامون>، داشتن اطلاعات عملی و به روز، به ویژه با توجه به وضعیت <بازسازی>، ضروری است. این راهنما به شما کمک می کند تا تجربه بهتری از بازدید خود داشته باشید.
آدرس دقیق و راه های دسترسی
موزه پرگامون در قلب <جزیره موزه ها> واقع شده است.
آدرس: Bodestraße 1-3, 10178 Berlin, Germany
دسترسی به موزه از طریق <حمل و نقل عمومی برلین> بسیار آسان است:
- قطار شهری (S-Bahn): خطوط S3, S5, S7, S9 به ایستگاه Hackescher Markt یا Friedrichstraße.
- مترو (U-Bahn): خطوط U5 به ایستگاه Museumsinsel یا U6 به ایستگاه Friedrichstraße.
- تراموا: خطوط M1 و 12 به ایستگاه Am Kupfergraben.
- اتوبوس: خطوط 100 و 200 به ایستگاه Lustgarten یا Museumsinsel.
ساعات کار موزه و قیمت بلیط
به دلیل <بازسازی موزه پرگامون>، <ساعات بازدید موزه پرگامون> و دسترسی به بخش های آن ممکن است تغییر کند. عموماً موزه از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر باز است، اما <روزهای تعطیل> (معمولاً دوشنبه ها) و <ساعات کاری خاص> برای تعطیلات باید از وب سایت رسمی موزه بررسی شوند.
قیمت بلیط: <بلیط موزه پرگامون> برای هر نفر بزرگسال حدود ۱۹ یورو است. تخفیف هایی برای دانشجویان و افراد خاص در نظر گرفته شده است. همچنین، می توانید بلیط ترکیبی برای بازدید از تمامی <موزه های جزیره موزه ها> تهیه کنید که صرفه اقتصادی بیشتری دارد. <خرید بلیط آنلاین> از طریق وب سایت رسمی موزه به شدت توصیه می شود تا از اتلاف وقت در صف های طولانی جلوگیری کنید.
نکات کلیدی در مورد بازسازی (مهم)
همانطور که قبلاً ذکر شد، <موزه پرگامون> در حال یک پروژه <بازسازی عظیم> است. این بدان معناست که:
- محراب پرگامون و بخش های مرتبط با آن تا <سال ۲۰۲۷> بسته خواهند بود.
- بخش <دروازه ایشتار>، <دروازه بازار میلتوس>، و <مجموعه هنر اسلامی> (شامل <نمای مشاتا> و <اتاق حلب>) معمولاً قابل بازدید هستند.
- همواره پیش از بازدید، <وب سایت رسمی موزه پرگامون> را برای اطلاع از آخرین وضعیت <بازگشایی> و <بخش های قابل بازدید> بررسی کنید. این اطلاعات به طور منظم به روزرسانی می شوند و برای مدیریت انتظارات شما ضروری است.
نکات کاربردی برای بازدید بهتر
- رزرو آنلاین بلیط: این کار نه تنها زمان شما را در صف های ورودی ذخیره می کند، بلکه در دوران بازسازی به موزه کمک می کند تا تعداد بازدیدکنندگان را بهتر مدیریت کند.
- زمان پیشنهادی برای بازدید: برای بخش های قابل بازدید، حداقل ۲ تا ۳ ساعت زمان بگذارید. اگرچه بخش محراب بسته است، اما گنجینه های دیگر به اندازه کافی غنی هستند که شما را مجذوب خود کنند.
- تورهای صوتی و راهنمایان: از تورهای صوتی موجود به زبان های مختلف (شامل انگلیسی) استفاده کنید تا اطلاعات عمیق تری درباره <آثار> و <تاریخچه> آن ها کسب کنید.
- امکانات رفاهی: موزه دارای کافه و فروشگاه هدیه است که می توانید برای استراحت یا خرید یادگاری از آن ها استفاده کنید.
- دسترسی پذیری: <موزه پرگامون> برای افراد دارای <معلولیت> مناسب سازی شده است و امکانات لازم برای دسترسی به تمامی بخش های قابل بازدید را فراهم می کند.
جاذبه های نزدیک
از آنجا که <موزه پرگامون> در <جزیره موزه ها> قرار دارد، می توانید از <دیگر موزه های> این مجموعه نظیر <موزه آلتس (Altes Museum)>، <موزه نئویس (Neues Museum)>، <موزه بوده (Bode-Museum)> و <نگارخانه ملی کهن (Alte Nationalgalerie)> نیز بازدید کنید. اطراف جزیره موزه ها نیز مناطق دیدنی و تاریخی <برلین> مانند <میدان ژاندارمن مارکت> و <بلوار اونتر دن لیندن> قرار دارند که می توانید در برنامه <سفر به برلین> خود جای دهید.
چرا موزه پرگامون؟ جمع بندی و دعوت به تجربه
<موزه پرگامون>، فراتر از یک مجموعه باستان شناسی، مکانی است که تاریخ و هنر هزاران ساله بشر را در یک نگاه به هم پیوند می زند. این موزه با گنجینه هایی چون <دروازه ایشتار> با شکوه، <دروازه بازار میلتوس> عظیم و <مجموعه بی نظیر هنر اسلامی> (شامل <نمای مشاتا> و <اتاق حلب>)، فرصتی استثنایی برای درک عمیق تر <تمدن های باستانی> و <فرهنگ های شرقی> فراهم می آورد.
اگرچه <محراب پرگامون>، یکی از برجسته ترین <شاهکارهای موزه>، تا <سال ۲۰۲۷> در دسترس نخواهد بود، اما بخش های قابل بازدید نیز به اندازه ی کافی غنی و دیدنی هستند تا تجربه ای فراموش نشدنی را برای شما رقم بزنند. <موزه پرگامون> همچنان یکی از <موزه های برتر آلمان> و جهان باقی مانده و با هر بازدیدی، داستانی جدید از گذشته های دور برای شما بازگو می کند. توصیه می شود قبل از <سفر به برلین> و برنامه ریزی برای بازدید، حتماً از <وب سایت رسمی موزه> برای کسب آخرین اطلاعات درباره <وضعیت بازسازی> و <بخش های باز> دیدن کنید.
بازدید از <موزه پرگامون>، نه تنها یک سفر آموزشی، بلکه یک <تجربه عمیق فرهنگی> است که به شما امکان می دهد با تمدن هایی که بنیان گذار جهان امروز بوده اند، از نزدیک آشنا شوید. امیدواریم این راهنمای جامع، به شما در برنامه ریزی سفری آگاهانه و لذت بخش به این <موزه جهانی> کمک کرده باشد. تجربیات و دیدگاه های خود را در مورد بازدید از این <موزه بی نظیر> با ما به اشتراک بگذارید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "موزه پرگامون برلین | معرفی کامل، تاریخچه و راهنمای بازدید" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "موزه پرگامون برلین | معرفی کامل، تاریخچه و راهنمای بازدید"، کلیک کنید.